Έλλειψη Βιταμίνης Β12 – Συμπτώματα, αιτίες & πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Η Β12 είναι μια από τις σημαντικότερες βιταμίνες του οργανισμού μας. 

Έχει ρόλο στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, τη σύνθεση του DNA και τη διατήρηση της καλής λειτουργίας του νευρικού συστήματος. 

Παρόλα αυτά, η έλλειψή της μπορεί να περάσει απαρατήρητη, ιδιαίτερα στα πρώτα της στάδια. 

Ένα από τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια είναι το μυρμήγκιασμα στα πόδια, ένα σύμπτωμα που πολλοί αγνοούν.

Πώς εκδηλώνεται η έλλειψη βιταμίνης Β12;

Τα συμπτώματα ποικίλλουν και επηρεάζουν διαφορετικά συστήματα του οργανισμού. 

Συχνά εξελίσσονται σταδιακά, γεγονός που δυσκολεύει την έγκαιρη αναγνώρισή τους. 

Ανάλογα με τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας, μπορεί να εμφανιστούν:

Νευρολογικές διαταραχές: Το μυρμήγκιασμα στα άκρα, το μούδιασμα, η αδυναμία στους μυς ή η διαταραχή της ισορροπίας σχετίζονται άμεσα με τον ρόλο της Β12 και τη διατήρηση της καλής λειτουργίας του νευρικού συστήματος.

Κόπωση και αδυναμία: Η έλλειψη οδηγεί σε μειωμένη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, με αποτέλεσμα λιγότερο οξυγόνο στους ιστούς και το αίσθημα εξάντλησης.

Γνωστικές δυσκολίες: Πολλοί ασθενείς αναφέρουν προβλήματα μνήμης, σύγχυση ή δυσκολία συγκέντρωσης.

Πεπτικά και στοματικά συμπτώματα: Ενοχλήσεις όπως απώλεια όρεξης, δυσπεψία, πόνος στη γλώσσα ή άφθες μπορεί να είναι δείκτες της ανεπάρκειας.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η Β12;

Η βιταμίνη Β12 έχει πολλαπλό ρόλο στον οργανισμό. Συμβάλλει:

• Στη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος
• Στη σύνθεση DNA και RNA, δηλαδή του γενετικού υλικού των κυττάρων
• Στη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων, που μεταφέρουν οξυγόνο
• Στην υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος
• Στην παραγωγή ενέργειας και στην εύρυθμη λειτουργία του μεταβολισμού

Αιτίες της έλλειψης βιταμίνης Β12

Η ανεπάρκεια μπορεί να προκύψει είτε λόγω μειωμένης πρόσληψης, είτε λόγω δυσκολίας απορρόφησης της Β12 από τον οργανισμό. Πιο αναλυτικά:

Διατροφικοί παράγοντες: Η βιταμίνη Β12 βρίσκεται κυρίως σε ζωικές τροφές. Άτομα που ακολουθούν αυστηρά χορτοφαγική ή vegan διατροφή διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Δυσαπορρόφηση: Οφείλεται σε παθήσεις του στομάχου ή του λεπτού εντέρου, όπως η ατροφική γαστρίτιδα, η κοιλιοκάκη, ή οι βαριατρικές επεμβάσεις.

Ανεπάρκεια του ενδογενούς παράγοντα (IF): Ο ενδογενής παράγοντας είναι μια πρωτεΐνη απαραίτητη για την απορρόφηση της Β12. Όταν λείπει, η βιταμίνη δεν μπορεί να περάσει στο αίμα, ακόμη κι αν υπάρχει στη διατροφή.

Χρήση φαρμάκων: Ορισμένα φάρμακα για καούρες (αναστολείς αντλίας πρωτονίων) ή ο διαβήτης (μετφορμίνη) μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση.

Αναιμία λόγω έλλειψης Β12 ή φυλλικού οξέος

Η ανεπάρκεια Β12 μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλοβλαστική αναιμία, μια μορφή αναιμίας με δυσλειτουργικά και μεγαλύτερα από το φυσιολογικό ερυθρά αιμοσφαίρια. Τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Συνεχή κόπωση και εξάντληση
• Ταχυκαρδία ή δύσπνοια
• Πονοκέφαλο και μειωμένη αντοχή
• Ωχρότητα, απώλεια όρεξης ή διάρροια
• Πόνο στη γλώσσα ή αλλαγές στην υφή της στοματικής κοιλότητας

Τροφές πλούσιες σε Β12 και αντιμετώπιση

Οι βασικές πηγές βιταμίνης Β12 είναι τα ζωικά προϊόντα, όπως:

• Κρέας (μοσχάρι, κοτόπουλο)
• Ψάρια και θαλασσινά
• Αυγά
• Τυρί και γιαούρτι
• Συκώτι

Σε περιπτώσεις όπου η διατροφή δεν επαρκεί ή η απορρόφηση είναι μειωμένη, ο γιατρός μπορεί να συστήσει συμπληρώματα σε μορφή υπογλώσσιων δισκίων ή ενέσεων, ιδιαίτερα όταν η έλλειψη είναι σοβαρή ή χρόνια.

Πότε πρέπει να επισκεφθείτε τον μικροβιολόγο;

Αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου ή εμφανίζετε συμπτώματα όπως:

• Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα άκρα
• Ανεξήγητη κόπωση ή αδυναμία
• Διαταραχές μνήμης ή συγκέντρωσης
• Συχνές γαστρεντερικές ενοχλήσεις

Τότε ένας αιματολογικός έλεγχος για τα επίπεδα βιταμίνης Β12 είναι το επόμενο βήμα. 

Ο μικροβιολόγος θα σας καθοδηγήσει στον σωστό διαγνωστικό έλεγχο για την αξιολόγηση της κατάστασής σας.

Η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική για την πρόληψη μακροχρόνιων βλαβών, ιδιαίτερα στο νευρικό σύστημα. 

Με ένα απλό τεστ αίματος, μπορείτε να προστατέψετε την υγεία σας και να αισθανθείτε ξανά τον οργανισμό σας να λειτουργεί με καλύτερη ενέργεια .